Regulamin oceny zachowania   I   Wewnątrzszkolny system oceniania   I   Standardy egzaminacyjne
Wychowanie do życia w rodzinie   I   Ślubowanie klas pierwszych  I  Wyjazd na "Zieloną Szkołę"  I  Dziecko agresywne
Zaspokajanie psychologicznych potrzeb dzieci poprzez bajkę

Dziecko agresywne

„Dzieci i młodzież mają prawo
do wzrastania w bezpiecznym
środowisku, wolnym od przemocy,
a obowiązkiem dorosłych
jest im to zapewnić”.

        Rodzice napotykają nieraz trudności wychowawcze w odniesieniu do swego dziecka. Co to znaczy, że dziecko jest agresywne? W ten sposób określamy dzieci, u których występują częste zachowania agresywne. Towarzyszą im emocje gniewu i złości, chęci szkodzenia, dokuczania, wyrządzania przykrości lub zadawania bólu. Agresywność cechuje postawa wrogości w stosunku do innych osób, z którymi dziecko nawiązuje kontakty (rówieśnicy, dorośli, w szkole nauczyciele).
        Agresywne zachowanie może przyjmować formy agresji fizycznej lub słownej. Przejawem ag. fiz. jest: wszczynanie bójek, uderzenie, kopnięcie lub ukłucie kolegi, zamierzone niszczenie przedmiotów, znęcanie się nad zwierzętami, łamanie roślin. Agresja słowna przejawia się w inicjowanych kłótniach, przezywaniu, wyśmiewaniu lub dokuczaniu innym dzieciom, rozprzestrzenianiu złośliwych plotek i pomówień. Agresja najczęściej jest ukierunkowana na inne dzieci. Zachowanie dziecka agresywnego cechuje brak zdyscyplinowania, naruszanie zasad regulaminu szkolnego oraz norm współżycia w danej społeczności. 
        Jedną z przyczyn agresywnego zachowania się dzieci są frustracje wywołujące wystąpienie poczucia krzywdy, emocji, gniewu lub zdenerwowania. Sprzyja zwłaszcza blokada potrzeby uznania społecznego oraz potrzeby samodzielności. Przede wszystkim rodzice powinni zapewnić dziecku akceptację, odnosić się do niego życzliwie, zapewnić mu opiekę i pomoc w trudnych sytuacjach. 
Dziecko staje się agresywne, jeżeli rodzice upominają je zbyt często, wytykają mu różne wady i braki, nie liczą się z możliwościami dziecka.
        Agresja może też powstawać pod wpływem oddziaływania jej modeli, czyli wzorów zachowania występujących w otoczeniu, naśladowanych przez dziecko. Modele agresywnego zachowania bywają eksponowane za pośrednictwem filmu lub telewizji ukazujących sceny bójek, walk, napadów, gwałtów, morderstw albo za pośrednictwem prasy, literatury. 
Przykładem agresji instrumentalnej jest zachowanie się chłopca, który domaga się oddawania mu pieniędzy przez inne dzieci, grożąc im pobiciem, jeśli to mu się uda, wówczas zachowanie agresywne zostanie utrwalone. Agresja instrumentalna jest wyuczonym sposobem działania powstającym wskutek jej tolerowania przez otoczenie. 
Podobne skutki może mieć przekonanie o własnej wyższości, bezkarności.
Agresywność cechuje dzieci nerwicowe. Takie dzieci z błahych powodów denerwują się, wpadają w gniew, obrażają się.

Jak można zapobiegać agresywnemu zachowaniu?

        Bardziej skuteczne od kar jest wytworzenie wewnętrznej motywacji. Funkcję tą mogą spełniać przyswojone normy postępowania oraz ukształtowane uczucia moralno- społeczne. Działanie niezgodne z przyjętymi normami powoduje poczucie winy. Należy oddziaływać na grupę rówieśników, aby nie dochodziło do utrwalania niewłaściwych zachowań. Należy ograniczyć oglądanie filmów, uniemożliwić czytanie książek o przemocy. Równocześnie zainteresować dzieci źródłami ukazującymi pozytywne zachowania.
Wykorzenienie agresywnego zachowania wymaga dużej cierpliwości i wytrwałości. Wymaga współpracy rodziców i nauczycieli.

Bibliografia: Z. Skorny „Psychologiczna analiza agresywnego zachowania się”. 

Opracowała: mgr Elżbieta Wenderska