Regulamin
oceny zachowania I Wewnątrzszkolny
system oceniania I Standardy
egzaminacyjne
Wychowanie do życia w rodzinie I
Ślubowanie klas pierwszych I Wyjazd na
"Zieloną Szkołę" I Dziecko agresywne
Zaspokajanie psychologicznych potrzeb dzieci poprzez bajkę I
Przyczyny niepowodzeń wychowawczych I Telewizja - szkodzi czy rozwija
TELEWIZJA - SZKODZI CZY ROZWIJA
Telewizja ma swoich
zagorzałych przeciwników i wytrwałych obrońców. Nic jednak nie budzi ostatnio
takich emocji jak jej wpływ na psychikę i rozwój intelektualny dzieci. Jedni
obarczają telewizję główną winą za szerzenie agresji, wykazując przy tym, że
oglądanie programów wywołuje zmęczenie, wzmaga napięcia i zubaża wyobraźnię.
Inni dowodzą, że jest oknem na świat, rozszerza horyzonty myślowe, uczy, bawi,
relaksuje, a nawet ... leczy. Wszak śmiech to zdrowie, co potwierdziły badania
grupy dzieci oglądających kreskówki. Telewizja ma swoich zagorzałych
przeciwników i wytrwałych obrońców. Nic jednak nie budzi ostatnio takich emocji
jak jej wpływ na psychikę i rozwój intelektualny dzieci.
Czy telewizja naprawdę, jak chcą niektórzy, sprawia, że dzieci stają się
bardziej bystre i dojrzałe ? Twierdzenia o jej zbawiennym wpływie na
inteligencję dzieci są tak samo przesadzone, jak te, które mówią o sianym przez
nią emocjonalnym spustoszeniu. Wszyscy wiemy, że telewizja odgrywa dzisiaj w
naszym życiu ważną rolę. Choć telewizja jest źródłem wielu pożytecznych
informacji i może poszerzać wiedzę o świecie, to z całą pewnością nie rozwija
jednak inteligencji i nie przyspiesza procesu dojrzewania. Potwierdza to
przykład amerykańskiej "Ulicy Sezamkowej", która według jej twórców miała
zrewolucjonizować tamtejszy system edukacyjny. Pomysłodawcy przewidywali, że
"sezamkowe" pokolenie okaże się tak sprawne intelektualnie i tak dobrze
przygotowane do nauki w szkole, że trzeba będzie zmieniać dotychczasowe programy
nauczania. Tymczasem nic takiego się nie stało. Pokolenie wychowane na "Ulicy
Sezamkowej" w zasadzie nie różniło się od poprzednich.
Nie zostało też udowodnione, że telewizja wpływa na zubożenie wyobraźni czy
powoduje zmęczenie. U niektórych dzieci zaobserwowano podczas oglądania
telewizji spadek napięcia. One w czasie bajek odpoczywały, a po wyłączeniu
telewizji były zdolne do spontanicznych reakcji. Oznacza to, że nie stępia
wrażliwości.
Telewizja nie jest ani dobra, ani zła. Istotny jest sposób korzystania z niej.
Znaczenie ma więc jakość programów i czas spędzany przed szklanym ekranem. A
większość dzieci zalicza programy "jak leci" bez kontroli dorosłych i nawet za
ich cichą aprobatą - "nie zawracają wtedy głowy".
Dlatego powinniśmy nauczyć się na telewizję patrzeć jako na jeden z czynników,
który - obok rodziny, szkoły - przygotowuje dzieci do życia w społeczeństwie.
Mądrze sporządzony ogólny rozkład zajęć dla dzieci nie pozostawia zbyt dużo
czasu na oglądanie telewizji. Małe dzieci często proszą rodziców o wspólne
oglądanie bajek, a potem zasypują ich gradem pytań. Starsze też lubią dzielić
się wrażeniami, jakich dostarcza im ulubiony program. Starajmy się więc oglądać
wspólnie przynajmniej niektóre filmy i bajki, a potem nie uchylajmy się od
rozmowy. Programy mogą inspirować do ciekawych dyskusji, na przykład na temat
moralności czy dobrych manier. Podobne tematy, ale z góry przez nas narzucone,
mogłyby nie spotkać się z ich zainteresowaniem. Pytajmy więc "Czy to ma sens?"
"Czy ludzie naprawdę tak postępują?" A jak powinni?" Pamiętajmy, że nic tak nie
uczy jak dobry przykład. Kierowanie się przemyślanym wyborem programów do
oglądania i wspólne rozmowy mogą skutecznie ułatwić dziecku wyrobienie
właściwego stosunku do różnych spraw. Wszyscy zgadzają się z tym, że działanie
telewizji może i powinno wspierać oddziaływanie szkoły w kształtowaniu postawy
dziecka. Edukacyjne możliwości telewizji są ogromne i muszą być z powodzeniem
wykorzystywane w szkolnym procesie dydaktycznym i wychowawczym.
W warsztatach pracy nauczycieli telewizyjne programy szkolne znalazły już stałe
miejsce. Są niezastąpioną pomocą w nauczaniu i wychowaniu. Programy telewizyjne
stwarzają ogromne możliwości rozszerzania horyzontów myślowych. Reportaże z
zakładów pracy, programy z zakresu sztuki, inscenizacja lektur szkolnych,
spotkania z pisarzami, telewizyjne odwiedziny w muzeach i miejscach
historycznych, wędrówki po Polsce, krajobrazy z odległych regionów świata - to
przykłady audycji służących różnym przedmiotom nauczania. Pokazują one dzieciom
to, czego w codziennym życiu szkoły inną metodą pokazać nie można. Teksty
podręczników szkolnych, wykłady nauczyciela uzyskują dzięki nim pełniejszą
treść, zaczynają wiązać się w umysłach uczniów z konkretnymi obrazami. Słowa,
pojęcia inaczej brzmią wtedy, gdy towarzyszy im obraz na małym ekranie.
Wzajemny stosunek szkoły i telewizji to problem bardzo złożony. Dlatego coraz
częściej zajmują się problemem tym specjaliści, co znajduje m.in. wyraz w
podejmowanych w tym zakresie pracach badawczych i organizacyjnych. Ponieważ
znaczenie telewizji w naszym życiu jest bardzo duże, uczmy dzieci jak rozsądnie
z niej korzystać. A przede wszystkim pamiętajmy, że nic tak nie uczy jak dobry
przykład.
I pamiętajmy przede wszystkim, że przecież każdy odbiornik telewizyjny ma
wyłącznik.
LITERATURA:
M. Szulczewski - „Magia szklanego ekranu”
Czasopisma
- „Zycie szkoły”
- „Wychowanie w przedszkolu”
B. Miś - „Sekrety telewizji”
Opracowała: Renata Banaszak